نێودەوڵەتی

نێودەوڵەتی

© Foto: PIN

ئێمە ڕێکخراوێکی ناحکومی و قازانج نەویستین کە لەسەر بیرۆکەکانی مرۆڤدۆستی و ئازادی و یەکسانی و هاوهەڵوێستی دامەزراوە. ئێمە لە بوارەکانی هاریکاری مرۆیی و مافەکانی مرۆڤ و پەروەردە و کاری کۆمەڵایەتی کار دەکەین.


ڕێکخراوی خەڵك لە پێویستیدا لە ساڵی 1992 لەلایەن گروپێك لە پەیامنێرانی جەنگی چیك دامەزرا کە چیتر ڕازی نەبوون بە گەیاندنی تەنها زانیاری دەربارەی ناکۆکییە بەردەوامەکان و دەستیان کرد بە ناردنی یارمەتی. وردە وردە وەك ڕێکخراوێکی مرۆیی پڕۆفیشناڵ دامەزرا و بەم دواییانە گەشەی کردووە کە بابەتی دیکە بگرێتەوە، وەك مافی مرۆڤ و پەروەردە لە کارنامەی خۆیدا.

لە ئاستی نێودەوڵەتی

 بەشی هاریکاری و گەشەپێدانی مرۆیی

بەشی هاریکاری و گەشەپێدانی مرۆیی زیاتر لە 20 وڵات لە ئەفریقا و ئاسیا و ئەوروپا کار دەکات. هەموو ساڵێك لە ڕێگەی 200 پڕۆژەوە یارمەتی دوو ملیۆن و نیو کەس دەدات. ئەوە تا ئێستا گەورەترین بەشی ڕێکخراوەکەمانە. لە بنەڕەتدا بەشەکە سەرنجی خستە سەر یارمەتیدانی وڵاتەکان بۆ چاکبوونەوە لە کارەساتەکان و ناکۆکییەکانی جەنگ بەڵام ئێستا هەوڵ دەدات بۆ چارەسەرکردنی کێشە درێژ خایەنەکان، وەك کەمی ئاوی خواردنەوەی سەلامەت، سنووردارکردنی گەیشتن بە پەروەردە و فێرکردنی بە کوالێتی، خزمەتگوزاری خراپی تەندروستی، دوورخستنەوەی کۆمەڵایەتی و داڕمانی ژینگەیی.

لەو ناوچانەی کە بەهۆی ململانێی چەکدارییەوە وەك سوریا یان ئوکڕانیا، نەك تەنیا خۆراك و بەخششی خۆراك دابەش دەکەین بەڵکو هەوڵ دەدەین بە شێوازی بەردەوام یارمەتی بدەین. ئێمە پشتگیری لە بازاڕەکانی ناوخۆ و بەرهەمهێنانی کشتوکاڵی دەکەین، دانیشتوانی ناوچەکە لە کاری گشتیدا بەشدار دەکەین و هاوکاری دەسەڵاتدارانی ناوخۆ دەکەین بۆ ئەوەی دەستگەیشتن بە کۆکردنەوەی ئاوی خواردنەوە و خۆڵ و خاشاك پارێزراو بێت. هەروەها ئێمە هاوکاربووین کە قوتابخانەکان بە کراوەیی بهێڵینەوە و یارمەتی منداڵان بدەین کە مامەڵە لەگەڵ شڵەژانی دەروونیدا بکەن.

پەرەپێدانی هاوکاری هەوڵ دەدات پشتیوانی هەوڵی خەلكی بکات بۆ ئەوەی خۆیان لە هەژاری دەربهێنن. ئێمە زۆرجار بە پڕۆژەی گەشەپێدان بەدواداچوونی چالاکییە مرۆییەکانمان دەکەین، بۆیە دەتوانین هاوکاری بکەین بۆ ڕێگرتن لە قەیرانی داهاتوو یان کەمکردنەوەی کاریگەرییە نەرێنییەکانیان. ئێمە کار لەسەر چارەسەرکردنی کێشە درێژخایەنەکان دەکەین، وەك نەبوونی دەستگەیشتن بە پەروەردەی کوالێتی و چاودێری تەندروستی و هەژاری یان خراپبوونی ژینگە.

ئێمە لەگەڵ دانیشتوانی ناوچەکە، ڕێکخراوە هاوبەشەکان و ئیدارەی دەوڵەت بەدوای چارەسەردا دەگەڕێین، بۆ ئەوەی شتەکان بتوانن لە ماوەی درێژدا کار بکەن بەبێ ئامادەبوونی ئێمە. لە هەندێك لەو وڵاتانەی کە سەرنجمان لەسەر بەدخۆراکی داوە، کە کاریگەری نەرێنی نەك تەنها لەسەر گەشەی سەرەتا هەیە، بەڵکو هەموو ژیانی کەسێك. پێشینەی تر بەهێزکردنی خۆڕاگری خەڵکە بۆ ئەوەی خۆیان بتوانن مامەڵە لەگەڵ نەخۆشی و کاریگەری ململانێ چەکدارییەکان و کارەساتە سروشتییەکاندا بکەن. هەروەها کاردەکەین لەسەر کێشەیەکی گەشەسەندووی هەژاری ناوشار و پشتیوانیکردن لە پەروەردەی بنەڕەتی و پیشەیی. 

لە پەرەپێدانی هاریکاریدا، جێگەی بایەخ نییە کە دانیشتوانی ناوچەکە لە چالاکییەکانماندا ببەستین، بۆ ئەوەی کارەکانمان گۆڕانکاری ڕاستەقینە دروست بکات. بۆیە لەو وڵاتانەی کە هاوکارییان بۆ دابین دەکەین هەوڵدەدەین کاری کەرتی گشتی باشتر بکەین و پشتیوانی لە ئەکتەرانی کۆمەڵگای مەدەنی بکەین بۆ ئەوەی باشتر بتوانن لەگەڵ نوێنەرانی خۆیان پەیوەندی بکەن و بەرگری لە مافەکانیان بکەن. ئێمە هەوڵ دەدەین یارمەتی هەژاران بدەین بۆ بەکارهێنانی تەکنەلۆژیا و وەبەرهێنانی نوێ، چ جوتیارێك بێت لە کەمبۆدیا، چ جوتیاری میوە لە جۆرجیا یان شوانێك لە مەنگۆلیا بێت.

ئێمە بەشێکین لە هاوپەیمانی 2015، کە تۆڕێکی ستراتیژی حەوت ڕێکخراوی ناحکومی ئەوروپین کە لە پڕۆژەی یارمەتی مرۆیی و گەشەپێدان تێوەگڵاوە.


ئێمە زیاتر لە 10 وڵات چالاکی پشتیوانی مافەکانی مرۆڤ دابین دەکەین کە ڕژێمێکی سەرکوتگەریان هەیە.

 ئامانجەکانمان لەم بوارەدا یارمەتیدانی کەسانی چەوساوەی سیاسی و پشتیوانی کردنی ڕێکخراوە مەدەنییە ناوخۆییەکان و سەرنج خستنەسەر پێشێلکارییەکانی مافی مرۆڤ بە ئەنجامدانی چالاکی جۆراوجۆری داکۆکیکار.

ئێمە لەو دوو وڵاتانە کار دەکەین کە ڕژێمێکی دەسەڵاتخواز، کە مافە سەرەتاییەکانی مرۆڤ تێیدا سەرکوت دەکرێن و کۆمەڵگەی مەدەنی ئیفلیج دەکرێت، هەروەها ئەو وڵاتانەی کە بە گۆڕاندا تێدەپەڕن، کە ئەزموونی چیك دەتوانێت ببێتە ئیلهامێك بۆ کۆمەڵگەیەکی مەدەنی تازە گەشەسەندوو.

هەموو ساڵێك کارەکانمان یارمەتی سەدان زیندانی سیاسی و ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگای مەدەنی دەدات و چەندین ڕووداویش بەڕێوەدەبات. یەکێك لەوانە خەڵاتی هۆمۆ هۆمینییە کە دەبەخشرێتە ئەو کەسانەی کە بەشدارییەکی گەورەیان کردووە لە بەرزکردنەوەی مافەکانی مرۆڤ و دیموکراسی و چارەسەری بێ توندوتیژی بۆ ململانێی سیاسی.

 لە کۆماری چیك

کاری کۆمەڵایەتی ئێمە بەشداری لە بەرنامەی کۆماری چیك دەکات بۆ چارەسەرکردنی کێشە کۆمەڵایەتییەکان کە ئەمڕۆ کۆمەڵگای چیکی تووشی کێشە دەکات. ئێمە یارمەتی چەند هەزار کەس دەدەین لە ساڵێکدا و چەند سەد کارمەند و خۆبەخش کارمان بۆ دەکەن. ئێمە یارمەتی خەلکی قەرزار دەدەین - بە هەردووك شێوەی ڕاستەوخۆ بە پێدانی ئامۆژگاری و بە ناڕاستەوخۆ بە داکۆکیکردن لە گۆڕانکاری لە سیستەمی یاساییدا کە بە توندی لە بەرژەوەندی خاوەن قەرز و پارێزەر و سەرپێچیکارانە، کە زۆربەی کات داوای کرێی زۆر دەکەن.

بەشێکی تری کاری کۆمەڵایەتیمان یارمەتیدانی خێزانە هەژار و دوورخراوەکانی کۆمەڵایەتییە، بە پێدانی ڕاوێژی خێزان و پەروەردەکردنی منداڵ و گەنج لە یانەکانی پێش قوتابخانە و یانە کەمدەرامەتییەکان و لە ڕێگەی فێرکردنی تایبەتەوە. لەگەڵ ئەوەشدا ئێمە ئامۆژگاری پیشەیی و یارمەتی بۆ قوربانیانی تاوان پێشکەش دەکەین.

ڤێستیڤاڵی فیلمی یەک جیهان، ڤێستیڤاڵێکی فیلمی نێودەوڵەتییە و تیشك دەخاتە سەر مافەکانی مرۆڤ. ئەم ڤێستیڤاڵە بووە بە گرنگترین ڤێستیڤاڵی جۆری خۆی لە جیهاندا، نمایشکردنی نمایشی جیهانی ساڵانە بۆ نزیکەی 120 هەزار بینەر. ئەم ڤیستیڤاڵە لە پڕاگ دامەزراوە، بەڵام لە شارەکانی تری چیك و لە بڕۆسێڵیش بەڕێوەدەچێت.

هەروەها ڤێستیڤاڵەکە ئیلهامی بە پڕۆژەیەکی تر داوە - یەك جیهان لە قوتابخانەکان (OWIS). بەبەکارهێنانی کەرەستەی دەنگی و بینین، پڕۆژەکە خوێندکارانی چیك ئاگادار دەکاتەوە لە بابەتی سەرەکی دنیای ئێستامان - مافی مرۆڤ و ئیکۆڵۆژی و کۆمەڵگای مەدەنی و مێژووی هاوچەرخ و میدیا. مامۆستایان و قوتابیان لە زیاتر لە 3,700 قوتابخانەی سەرەتایی و ناوەندی کار لەگەڵ کەرەستەکانی OWIS دەکەن: نزیکەی نیوەی قوتابخانەکانی چیك کەرەستەکانمان بەکاردەهێنن.

پڕۆگرامی پەروەردەیی جیاوازمان تیشك دەخاتە سەر پەروەردەی مامۆستایان. ئەوە تەکنیکە جیاوازەکانی فێرکردنی مامۆستایان نیشان دەدات و یارمەتیان دەدات بۆ گەیاندنی چەند بابەتێکی دیاریکراو و بابەتی (مەنهەج)ی و پاڵپشتی خوێندنیان بۆ دابین دەکات. هەروەها پڕۆژەکە هانی دایەلۆگی خێزان و قوتابخانە دەدات و داکۆکی لە گۆڕانکارییەکانی سیستەمی قوتابخانەی چیك دەکات.


بەرنامەی هۆشیاری کۆچبەرانمان بە دوای ئەوەدایە کە ڕای گشتی ئاگادار بکاتەوە دەربارەی دیاردەی ئاڵۆزی کۆچکردن. ئەوەش بەبڵاوکردنەوەی لێکۆڵینەوە شیکارییەکان و ڕێکخستنی ڕووداوەکان و ڕوونکردنەوەی بابەتەکە لە میدیادا دەکات.

هەموو دەق دەقی کەمتر